Ο Αθανάσιος Τζελάτης, καταξιωμένος Πατρινός Αγιογράφος συνεχίζοντας την οικογενειακή παράδοση και τη φήμη του να ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα, λόγω της ποιότητας των έργων του, μιλά για την τέχνη που κατάφερε να τον κατακτήσει.
Η πρώτη άμεση επαφή του με την Αγιογραφία, ξεκίνησε από τον πατέρα του, η επίσημη, όμως, επαφή με τη συγκεκριμένη τέχνη ήταν, όταν μαθήτευσε κοντά σε μεγάλους Ελληνες αγιογράφους. Το 2020 ο Αγιογραφικός Οίκος «Τζελάτη» κλείνει 100 χρόνια ύπαρξης στο χώρο της αγιογράφησης και της πώλησης εικόνων και ο Αθανάσιος Τζελάτης 50 χρόνια.
Σεμνός και προσηνής, μας μυεί στον κόσμο της αγιογραφίας και μοιράζεται τη γνώση και την εμπειρία που απέκτησε με την πάροδο των ετών. Εχει αγιογραφήσει πολλούς ορθόδοξους ναούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό με όπλα την έμπνευση, την πίστη, το ταλέντο και την αγάπη του στη λεπτομέρεια και την επιμελημένη εργασία. Αναφέρεται με δέος στο τελετουργικό της Αγιογράφησης ενός ναού, τι νιώθει όταν ζωγραφίζει τα ιερά πρόσωπα της Παναγίας, του Χριστού και των Αγίων, για τη σεμνοχρωμία και τα φυσικά υλικά της Βυζαντινής γραμμικής τέχνης χρησιμοποιώντας τη ως εργαλείο και μέσο ύπαρξης, έκφρασης, δημιουργίας, αναζήτησης, στοχασμού και εξέλιξης.
Τι ήταν εκείνο που σας έσπρωξε να γίνετε Αγιογράφος;
Η παρακαταθήκη από τον πατέρα μου Φίλιππο, ο οποίος αγιογραφούσε εικόνες και χάραζε μέταλλο επενδύοντας πάνω σε αυτές.
Πώς την μάθατε την τέχνη; Είστε αυτοδίδακτος;
Εχω μαθητεύσει στον Γρηγόρη Παπαθεοδώρου καθώς και στους αδελφούς Λέπουρα στην Αθήνα που ήταν μαθητές του Φώτη Κόντογλου.
Τι προσόντα πρέπει να έχει ένας Αγιογράφος;
Φυσικό ταλέντο και αγάπη για την αγιογραφία.
Πόσα χρόνια ασχολείστε με την Αγιογραφία;
Το 2020 συμπληρώνω 50 χρόνια.
Πόσες εκκλησίες έχετε αγιογραφήσει;
Αγιογραφημένα έργα μου, θα συναντήσετε στον Αγιο Ανδρέα της Πάτρας, στον Αγιο Χριστόφορο Ρίου, στην Αγία Σοφία, στην Αγία Φωτεινή, στην Κοίμηση Της Θεοτόκου στο Δρέπανο και σε πολλούς άλλους ναούς στην Αχαΐα και στην Ελλάδα. Επίσης, στην Αμερική, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στην Κύπρο, στην Αγγλία, στη Γερμανία, και στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή της Αφρικής.
Υπάρχει συγκεκριμένη τεχνοτροπία που χρησιμοποιείτε στην Αγιογράφηση; Υπάρχουν δηλ. συγκεκριμένες προδιαγραφές για τα πρόσωπα των Αγίων ή προσδίδει ο Αγιογράφος τα δικά του χαρακτηριστικά;
Στη Βυζαντινή αγιογραφία υπάρχουν τρείς σχολές: η Παλαιολόγεια , η Μακεδονική και η Κρητική. Εχω δουλέψει και τις τρείς αλλά η εξέλιξη προσδίδει προσωπικό χαρακτήρα στα έργα μου.
Ποια τεχνοτροπία διδαχτήκατε;
Τη Βυζαντινή.
Στις Αγιογραφίες στους τοίχους και τα τέμπλα των εκκλησιών, αλλά και σε πολλές φορητές εικόνες, ποιο είναι εκείνο το χαρακτηριστικό που τις κάνει να ξεχωρίζουν και να λένε ότι είναι η τεχνική του Τζελάτη; Δεν είναι σχολή αυτό;
Θεωρώ πως ο κάθε καλλιτέχνης δημιουργεί πνευματική κληρονομιά στην εκάστοτε τέχνη που υπηρετεί.
Η δική σας σφραγίδα στα έργα, ποια είναι;
Η προσοχή και ο σεβασμός στην σωστή απεικόνιση των Αγίων Προσώπων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, η προσήλωση στις γνώσεις μου και η εξέλιξη της δουλειάς μου μέσα από αυτές.
Ποια υλικά χρησιμοποιείτε; Ποια χρώματα κυριαρχούν και ποια γραμμική τεχνική;
Χρησιμοποιώ γεωχρώματα του αυγού για τις φορητές εικόνες και γεωχρώματα με κόλλα πλαστικό για τις τοιχογραφίες. Ακολουθώ την Βυζαντινή γραμμή.
Υπάρχει συμβολισμός στην Αγιογραφία; Υπάρχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθήσεις αυστηρά και να μην παραβιάσεις; Αν προσθέσεις, δηλ. κάποιο αντικείμενο ή αλλάξεις το χρωματισμό του ενδύματος ή του προσώπου, θεωρείσαι αιρετικός; «Πατάς» πάνω στο πρωτότυπο για να προχωρήσεις;
Υπάρχουν κανόνες αφού η αγιογραφία είναι πνευματική τέχνη, ωστόσο χρωματικές και άλλες παραλλαγές επιτρέπονται στο μέτρο του δυνατού.
Πώς νιώθετε την ώρα που αγιογραφείτε τον Χριστό, την Παναγία, από τα ιερότερα πρόσωπα της Ορθοδοξίας;
Δέος, κατάνυξη, και υπευθυνότητα για το αποτέλεσμα του κάθε έργου.
Είναι απαραίτητη η πίστη για να ασκήσει κανείς την τέχνη της Αγιογραφίας;
Είναι σαφώς απαραίτητη η πίστη και η έμπνευση που αυτή δίνει στον καλλιτέχνη.
Πιστεύετε στη θαυματουργή δύναμη των εικόνων; Αν ναι, πώς το εξηγείτε;
Σίγουρα πιστεύω για να εργάζομαι αυτή την Αγια τέχνη. Ομως το όλο θέμα είναι προσωπική υπόθεση του καθενός.
Υπάρχουν νεότεροι που θέλουν να ασχοληθούν με την Αγιογραφία; Τι συμβουλή θα τους δίνατε; Από πού πρέπει να ξεκινήσουν;
Πρώτα πρέπει να έχουν πίστη, να έχουν γεννηθεί με ταλέντο και στη συνέχεια χρειάζεται η καλλιέργεια αυτού.
Οι κόρες σας έχουν κλίση προς τη συγκεκριμένη τέχνη; Επηρεάστηκαν από την πορεία σας;
Οι δύο μου κόρες είναι πάντα κοντά μου και διατηρούν πολύ καλή σχέση με την Αγιογραφία.
Η Αγιογραφία πρέπει να είναι κάτι πολύ βαθύτερο από μια απλή τέχνη;
Η αγιογραφική τέχνη είναι πνευματική και ειδικά η Βυζαντινή.
Η ενασχόλησή σας με την Αγιογραφία επηρέασε καθόλου τον τρόπο ζωής σας;
Σαφώς έχει επηρεάσει την όλη ζωή μου, ενώ αδυνατώ να διανοηθώ τον εαυτό μου εκτός της ευλογημένης αυτής τέχνης.
Στη διάρκεια των ετών, έχει εξελιχθεί ως τέχνη και ως τεχνική;
Μέσα στην ιστορία της αγιογραφίας και ειδικά της Βυζαντινής,υπάρχει εξελικτική πορεία των τριών σχολών. Πρώτα εμφανίστηκε η Παλαιολόγεια, μετά η Μακεδονική, ύστερα η Κρητική και τελευταία η Νεότερη τέχνη των εικόνων με τη σωστή αγιογραφική φόρμα και κατάληξη.
Συνέντευξη
στην
Ανθη Ροδοπούλου
