π. Γεώργιος Μεταλληνός - Προβολὴ εἰδωλολατρικῶν ἐθίμων καὶ ἡ στάση τῶν Χριστιανῶν Νὰ προχωρήσει σὲ βάθος ὁ χριστιανισμὸς τοῦ λαοῦ μας

Πηγή: Περιοδικὸ Παρακαταθήκη (ἀρ. 34, 22-4-2004)

Ὁ π. Γεώργιος Μεταλληνὸς ἐξ ἀφορμῆς εἰδωλολατρικῆς προελεύσεως ἐθίμων ποὺ ἀναβιώνουν καὶ προβάλλονται ἰδιαίτερα κατὰ τὴν περίοδο τῶν Ἀπόκρεω, σὲ ἄρθρο του μὲ τίτλο «Θανατηφόρες συντηρήσεις καὶ παλινδρομήσεις», ποὺ δημοσιεύεται στὸ βιβλίο του «Σύγχυση - Πρόκληση - Ἀφύπνιση» (Ἔκδ. Ἁρμός, Ἀθῆναι 1991, σσ. 112-117), ἀναφέρει καὶ τὰ ἑξῆς σημαντικά, τὰ ὁποῖα μεταφέρουμε ἐδῶ, διότι ἀποτελοῦν οὐσιαστικὴ ἀπάντηση στὴ σύγχρονη πρόκληση τοῦ νεοπαγανισμοῦ. Ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ φαινομένου εἶναι ἡ εἰς βάθος κατήχηση τοῦ λαοῦ μας.

---

Τὸ πρόβλημα ὅμως δὲν βρίσκεται τόσο στὴν ἐπιβίωση εἰδωλολατρικῶν ἐθίμων, κυρίως στὶς ἀγροτικὲς καὶ ὀρεινὲς περιοχές, στὶς ὁποῖες ὁ προχριστιανικὸς βίος παρουσιάσθηκε περισσότερο ἀνθεκτικὸς καὶ δυσπολέμητος. Πιστεύουμε, ὅτι περισσότερο βαρύνει ἡ καταβαλλόμενη ἀπὸ πολλοὺς σήμερα ἐπιμελὴς προσπάθεια, ὥστε αὐτὰ τὰ ἔθιμα, ποὺ εἶναι τελείως ἀναιρετικὰ τῆς χριστιανικῆς παραδόσεως, νὰ ἀνανεώνονται, νὰ προβάλλονται καὶ νὰ ἐπαναφέρονται ἀκόμη καὶ ἐκεῖ ποὺ ἔχουν ἐξαφανισθεῖ ἀπὸ πολλοὺς αἰῶνες. Εἶναι μιὰ τάση, ποὺ ἐμφανίζεται μὲ τὸν Διαφωτισμὸ στοὺς τελευταίους αἰῶνες καὶ κυρίως μετὰ τὴν ἵδρυση τοῦ Κράτους μας τὸν 19ο αἰῶνα. Οἱ ἔντονα ἀρχαιολατρικὲς τάσεις, μὲ παράλληλη ὑποτίμηση, λόγω τῆς ἀρχαιοπληξίας, ποὺ ἀπαιτοῦσε ἡ σύνδεσή μας μὲ τὴν Εὐρώπη, τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως, ὁδήγησαν, κυρίως τοὺς διανοουμένους, στὴν ἀνάσταση τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ βίου σὲ ὅλο τὸ φάσμα του. Ἰδιαίτερα ἡ πρόκληση τοῦ Φαλλμεράϋερ, ποὺ ἔθιγε τὴν συνέχεια τοῦ Ἔθνους μας, παρέσυρε σὲ ὑπερτονισμοὺς τῶν λαϊκῶν ἐθίμων γιὰ νὰ δειχθεῖ ἡ ἄμεση καταγωγή μας ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους καί, συνεπῶς, καὶ ἡ ἐθνικὴ γνησιότητά μας. Ἀκόμη, πρόσωπα μὲ μειωμένη πίστη καὶ χαλαρὴ ἢ μηδενικὴ σχέση μὲ τὴ ζωὴ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, καὶ πάντοτε γιὰ χάρη τῆς ἀναγνώρισης ἐκ μέρους τῆς Εὐρώπης, ποὺ δὲν θέλει Ἑλλάδα ὀρθόδοξη, ἀλλὰ ἀρχαιοελληνική, φέρνουν στὴν ἐπιφάνεια καθαρὰ εἰδωλολατρικὰ ἔθιμα, ποὺ ἔχουν ἀπὸ αἰώνων χαθεῖ στὴν ἱστορική μας μνήμη. Μήπως, ἀλήθεια, ἡ τελετὴ τοῦ ἀνάμματος τῆς Ὀλυμπιακῆς Φλόγας, μὲ προσευχὲς σὲ ἀνύπαρκτες ἀρχαῖες θεότητες, δὲν ἀναβίωσε μόλις στὰ 1936 γιὰ τὴν Ὀλυμπιάδα, ποὺ ὀργάνωσε στὸ Βερολίνο ἡ ναζιστικὴ μάλιστα Γερμανία καὶ παραμένει ἀκόμη;
Σ᾿ αὐτὸ τὸ κλίμα τελοῦνται καὶ προβάλλονται καὶ τὰ λεσβιακὰ ἔθιμα (Σημ. «Π»: δηλαδή, στὴν περίπτωση αὐτή, τὰ νεοπαγανιστικὰ δρώμενα στὴν Ἁγιάσο τῆς Λέσβου). Καὶ δὲν εἶναι βέβαια μόνο ἡ ἀρχαιολατρία ποὺ τὰ συντηρεῖ, ἀλλὰ καὶ ὁ Μινώταυρος τοῦ τουρισμοῦ, ποὺ καταβροχθίζει τὰ πάντα μὲ τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ ὑλικοῦ κέρδους. Καὶ ὅταν τὰ οἰκονομικὰ κριτήρια ὑπερισχύουν, τότε ἡ ψυχὴ καὶ ἡ πνευματικότητα εἶναι εὐνόητο νὰ συμπνίγονται. Καὶ εἶναι γεγονός, ὅτι ὅσοι παίρνουν μέρος σὲ τέτοια ἔθιμα, μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο, δὲν εἶναι ἄθρησκοι ἢ ἄθεοι. Εἶναι δὲ βέβαιο, ὅτι οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτούς, ἔστω «γιὰ τὸ καλὸ τοῦ χρόνου», ὅπως συνήθως λέγεται, θὰ προσέλθουν στὴν Θεία Κοινωνία τὴ Μ. Πέμπτη. Ἀντιλαμβάνεται ὅμως κανεὶς ποιὰ σύγχυση κουβαλοῦμε μέσα μας, ὅταν γιὰ τὸ ἴδιο (ἀνύπαρκτο φυσικά) καλό, συμμετέχουμε στὴν Τράπεζα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ στὶς Διονυσιακὲς —δαιμονικὲς κατ᾿ οὐσίαν— συνάξεις. Εἶναι ἡ τραγικὴ σύγχυση, ποὺ κυριαρχεῖ σ᾿ ὅλη τὴ ζωή μας καὶ ἐπηρεάζει τόσο τὴ χριστιανικότητά μας, ὥστε νὰ μὴ διαφέρει σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἀπὸ εἰδωλολατρία, κάτι ποὺ ἕνας ἀκατάσχετος συχνὰ ἐθνικισμὸς δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ παραδεχθοῦμε. Γι᾿ αὐτὸ καὶ νομίζουμε, ὅτι ἡ διατήρηση αὐτῶν τῶν ἐθίμων ἐξασφαλίζει τὴν ἑλληνικότητά μας, λησμονώντας ὅτι ἑλληνικότητα εἶναι τώρα ἡ Ὀρθοδοξία μας. Ὑπάρχει λοιπόν, εὐρὺ πεδίο ἱεραποστολῆς, ἀκόμη καὶ στὸν ἴδιο μας τὸν τόπο, καὶ ἀνάγκη ἐκχριστιανισμοῦ ἑνὸς μέρους τῆς ζωῆς μας, ποὺ συντηρεῖ ἀκόμη ἢ ἐπαναφέρει δαιμονικὰ στοιχεῖα τοῦ εἰδωλολατρικοῦ της παρελθόντος.